Жұма сұхбаты:
Қажылық маусымында орын алған ғибраттық оқиға
Мұхаммед Әл-Ансари хазрет – үлкен әулиелердің бірі және Ханбали мазһабының фиқһ ғалымы. 1050 (х.442) жылы Бағдатта дүниеге келді. 1141 (х.535) жылы Бағдатта қайтыс болды.
Бір қажылық маусымынан кейін Меккеде қалған Мұхаммед Ансари бір күні жолдан жібектен тоқылған әмиян тауып алды. Бір кезде бір дауыс естіді. Бір қария кісі: «Ішінде інжу-маржаны бар әмиян жоғалды, тауып әкелген адамға мына киім және бес жүз динар беремін» деп айқайлаған еді. Ол дереу қарияға барды. Қария жоғалған әмиянның және ішіндегі заттың қандай екенін айтып берген соң әмиянды оған тапсырды. Қария уәде еткен киімді және бес жүз динар ақша берді. Мұхаммед Ансари оның бергендерін алғысы келмей «Менің мұны сізге қайтарғаным дұрыс. Ол үшін ешқандай ақы алғым келмейді» деді. Қария «Ала ғой, міндетті түрде алуың керек» деп қанша тырысса да, ол қабылдамады...
Сұрап үйренген ғалым:
Саудада ұлт, дін ажыратушылық жоқ
Сұрақ: Саудамен айналысамын. Шетелден тауар алып-сатамын. Клиенттерімнің арасында әртүрлі ұлттың адамдары бар. Ағылшындармен, яһудилермен сауда жасау дұрыс емес деп естіген едім. Сол рас па?
Жауап: Ондай нәрсе жоқ. Дінімізде саудада ұлт пен дін ажыратушылық жоқ. Әртүрлі ұлттың, әртүрлі діннің адамдарымен сауда жасаудың, тіпті олармен бірге жұмыс істеудің зияны жоқ.
Тарих бойы мұсылман елдеріндегі кәпірлер ислам мемлекетінің қамқорлығында рахат өмір сүрген еді. Олардың дініне ешкім тиіспейтін, ғибадат етуіне де ешкім бөгет болмайтын еді. Қалаған өнеркәсібімен және саудасымен еркін айналысатын болған.
Дініміз ғылымды, өнеркәсіпті, сауданы, егіншілікті бұйырады. Аяти каримада былай делінеді:
«Аллаһ сауда-саттықты халал, өсімді харам қылды». (Бақара 275)...